12 June 2001
|
ÆÜêîÆîàôîÀ ²äúðÆÜÆ ¾Ø²êܲìàðºòìàôØ Ð³ñó³½ñáõÛó Ïáõñáñï³µ³ÝáõÃÛ³Ý »õ ýǽÇÏ³Ï³Ý µÅßÏáõÃÛ³Ý ÇÝëïÇïáõïÇ ÏáÙ»ñóÇáÝ ·Íáí ÷áËïÝûñ»Ý ìɳ¹ÇÙÇñ ¶³ëå³ñÛ³ÝÇ ¥Þ»õÛáí¤ Ñ»ï£ -¸áõù åݹáõÙ »ù« áñ ¹»Ù »ù ÇÝëïÇïáõïÇ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑÙ³ÝÁ£ -²Ûá°£ êϽµáõÙ« »ñµ »Ï³ ÇÝëïÇïáõï« ÇÝÓ ³ë³óÇÝ« áñ ³ÛÝ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑíáõÙ ¿« ѳݹÇå»óÇ ÏáÉ»ÏïÇíÇ Ñ»ï« Éë»óÇ Ýñ³Ýó« ³é³ç³ñÏ»óÇ Ñ³Ù³·áñͳÏóáõÃÛ³Ý ÇÙ ï³ñµ»ñ³ÏÝ»ñÁ£ ²Ù»Ý³ëϽµáõÙ ÏáÉ»ÏïÇíÇ Ñ»ï »Õ»É ¿ ³Û¹ Ëáë³ÏóáõÃÛáõÝÁ£ ´³Ûó Ñ»ïá ÇÙ³ó³« áñ ÇÝëïÇïáõïÁ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑíáõÙ ¿ ³åûñÇÝÇ© ûñ»ÝùÁ Ëëïáñ»Ý ³ñ·»ÉáõÙ ¿ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑ»É ýáõݹ³Ù»Ýï³É ·ÇïáõÃÛ³Ùµ »õ µáõÅ³Ï³Ý é»ëáõñëÝ»ñáí ½µ³ÕíáÕ ÇÝëïÇïáõïÁ£ ºñÏñáñ¹Áª »ñµ ÇÙ³ó³« áñ ÇÝëïÇïáõïÝ áõÝÇ Ý³»õ í»ñ³ÑëÏÇã ýáõÝÏódzª µáõÅ³Ï³Ý é»ëáõñëÝ»ñÇ Ýϳïٳٵ« ÏáÉ»ÏïÇíÇ ÅáÕáíáõ٠ѳÛï³ñ³ñ»óÇ« áñ ãÇ Ï³ñ»ÉÇ ÇÝëïÇïáõïÁ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñѻɣ ä»ïáõÃÛáõÝÁ å»ïù ¿ ÇÝã-áñ ³é³çݳÛÝáõÃÛáõÝÝ»ñ áõݻݳ« ³Û¹ ÃíáõÙ »õ ³é³çݳÛÝáõÃÛáõݪ ѻﳽáï»Éáõ г۳ëï³ÝÇ µáõÅ³Ï³Ý é»ëáõñëÝ»ñÁ£ àñáíÑ»ï»õ ³Ûëï»Õ áã ÙdzÛÝ ýǽÇÏ³Ï³Ý Ã»ñ³åÇ³Ý ¿« ³ÛÉ»õ Ïáõñáñï³µ³ÝáõÃÛáõÝÁ£ ºÃ» 1930-ÇÝ »ñÏáõ-»ñ»ù ·ÇïÝ³Ï³Ý Ñ³Ý¹»ë »Ý »Ï»É ³Ûë ÇÝëïÇïáõïÁ ëï»ÕÍ»Éáõ ³é³ç³ñÏáõÃÛ³Ùµ »õ ëï»ÕÍ»É »Ý« »ñµ »ñÏÇñÁ ß³ï í³ï íÇ׳ÏáõÙ ¿ñ« ³ÛÅÙ, »ñµ 70 ï³ñí³ ÷áñÓ ¿ Ïáõï³Ïí»É« áõÕÕ³ÏÇ Ù»Õù ¿ ³ÛÝ ÷³Ï»É£ ê³ ¿ Ç٠ѳÙá½ÙáõÝùÁ£ - ¸áõù ·Çï»Ç±ù ÏáÉ»ÏïÇíÇ ³ÛÝ Ùï³í³ËáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ« áñ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑÙ³Ý ¹»åùáõÙ ³Ù»Ý³Ñ³í³Ý³Ï³Ý ·Ýáñ¹Á ¹áõù »ù »õ, áñ Ñ»Ýó ³Û¹ ¹»åùáõÙ ³ÛÝ ÏÏáñóÝÇ Çñ åñáýÇÉÁ£ - ²Ù»Ý³ëϽµáõÙ ³Û¹ Ëáë³ÏóáõÃÛáõÝÁ »Õ³í£ ´³Ûó Ñ»ïá »ë å³Ûٳݳ·ñÇ ß³ï Ñ»ï³ùñùÇñ ï³ñµ»ñ³Ï ³é³ç³ñÏ»óÇ« áñáí ÏáÉ»ÏïÇíÇ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý »ñ³ßËÇùÝ»ñÁ ϳÛÇÝ£ ´³Ûó Ñ»ïá« »ñµ »ë Ññ³Å³ñí»óÇ« áõñÇß Ëáë³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñ »Õ³Ý« áñ ³¯Ûë Ù³ñ¹ÇÏ »Ý áõ½áõÙ ·Ý»É« ³¯ÛÝ Ù³ñ¹ÇϪ ³ñï³ë³ÑÙ³ÝáõÙ« ï»Õ³óÇ« ³Ûëï»Õ ÇÝã-áñ ÷áÕ»ñ Éí³Ý³Éáõ ѳٳñ »õ ³ÛÉÝ£ ¸³ ³ñ¹»Ý ÇÝÓ Ñ»ï ϳåí³Í ã¿ñ£ - ¸áõù Ò»ñ ϳñÍÇùÁ ѳÛïÝ»±É »ù ݳ»õ ѳñóáí ߳ѳ·ñ·Çé Çñ³í³ëáõ ³ÝÓ³Ýó« ûñÇݳϪ å»ï³Ï³Ý ·áõÛùÇ Ï³é³í³ñÙ³Ý Ý³Ë³ñ³ñ ¸³íÇà ì³ñ¹³ÝÛ³ÝÇÝ£ - ºë ѳݹÇå»É »Ù Ýñ³ Ñ»ï »õ ³ë»É »Ù Ýñ³Ý« áñ ë³ ·Çï³Ñ»ï³½áï³Ï³Ý ÇÝëïÇïáõï ¿« ÇÝãÁ ãÇ Ï³ñ»ÉÇ Ùáé³Ý³É »õ í³×³é»É ³ÛÝ Çµñ»õ ÑÛáõñ³Ýáó£ âÇ Ï³ñ»ÉÇ Ýáñ ÑÛáõñ³ÝáóÝ»ñÇ Ï³éáõóáõÙÁ »õ ÑÝ»ñÇ í»ñ³Ýáñá·áõÙÁ ß÷áÃ»É ·Çï³Ñ»ï³½áï³Ï³Ý ÇÝëïÇïáõïÇ Ñ»ï« áñÁ ½µ³ÕíáõÙ ¿ Ïáõñáñï³µ³ÝáõÃÛ³Ùµ »õ µáõÅ³Ï³Ý ïáõñǽÙáí£ - ÆëÏ åñÝ ì³ñ¹³ÝÛ³ÝÝ Ç±Ýã ³ë³ó£ - àãÇÝã« Ëáë³ÏóáõÃÛáõÝÁ áãÝãáí ã³í³ñïí»ó£ ܳ ³ë³ó« áñ Çñ»Ýù Çñ»Ýó åɳÝÝ»ñÝ áõݻݣ - àñù³Ý ï»ÕÛ³Ï »Ù« å»ïù ¿ ѳÛï³ñ³ñíÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ ï»Ý¹»ñ£ - ²Û¹ Ù³ëÇÝ Ý³Ë³ñ³ñ ì³ñ¹³ÝÛ³ÝÁ ѳÛï³ñ³ñ»É ¿ ³Ûëï»Õª ÏáÉ»ÏïÇíÇ ³ÏïÇíÇ Ñ»ï ѳݹÇåÙ³ÝÁ£ î³ñ³ÍíáõÙ »Ý ³Ýѻûà Éáõñ»ñ« áñ ÇÝã-áñ Ù»ÏÁ ó³ÝϳÝáõÙ ¿ 20 ÙÉÝ ï³É ÇÝëïÇïáõïÇ Ñ³Ù³ñ£ àõÕÕ³ÏÇ ³Ýѻûà Éáõñ»ñ« áñáÝù Éë»ÉÁ ÍÇͳջÉÇ ¿£ ºë ÙÇ µ³Ý ·Çï»Ù© ³Ûë ÏáÉ»ÏïÇíÁ »õ ³Ûë ÇÝëïÇïáõïÁ ϳñáÕ »Ý ѳݷÇëï ·áÛáõÃÛáõÝ áõݻݳɪ ³é³Ýó å»ïáõÃÛáõÝÇó Ëáßáñ ëáõµëǹdzݻñ Ëݹñ»Éáõ£ ºñµ ݳ˳·³ÑÇ ËáñÑñ¹³Ï³Ý è© ¸³íáÛ³ÝÇó ÏáÉ»ÏïÇíÁ Ý³Ù³Ï ëï³ó³í« áñï»Õ ݳ ·ñáõÙ ¿ñ« áñ ³Ûëï»Õ å³Ñ³ÝçíáõÙ »Ý ϳåÇï³ÉÇ Ëáßáñ Ý»ñ¹ñáõÙÝ»ñ« áñÁ áã ÏáÉ»ÏïÇíÝ áõÝÇ« áã å»ïáõÃÛáõÝÁ« áõÕÕ³ÏÇ ÍÇͳջÉÇ ¿ñ£ àñáíÑ»ï»õ áã áù ³Ûëï»Õ ãÇ »Ï»É« áã áù ãÇ Ñ³ßí»É« ãÇ Ñ»ï³ùñùñí»É« ãÇ Ý³Û»É« û Çñ³Ï³ÝáõÙ ÇÝã ¿ å»ïù£ ÎáÉ»ÏïÇíÝ áõ½áõÙ ¿ ÇÝùÝáõñáõÛÝ ³ß˳ï»É« Çñ»Ý å³Ñ»É »õ ÙdzÛÝ ÙÇ µ³Ý ¿ ³ëáõÙª ÙÇ Ë³Ý·³ñ»ù£ - ¸áõù« áñå»ë ïÝûñ»ÝÇ ÏáÙ»ñóÇáÝ Ñ³ñó»ñáí ï»Õ³Ï³É« ³Ûëï»Õ ³ß˳ïáõÙ »ù ³ÝóÛ³É ï³ñí³ ÝáÛ»Ùµ»ñÇó£ Ðݳñ³íáñ ¿« áñ ÇÝëïÇïáõïÁ ·Ý»Éáõ Ùï³¹ñáõÃÛáõÝÇó Ññ³Å³ñí»óÇù ³ÛÝ Å³Ù³Ý³Ï« »ñµ ѳÛïÝÇ ¹³ñÓ³í« áñ ѳÛï³ñ³ñí»Éáõ ¿ ÙÇç³½·³ÛÇÝ ï»Ý¹»ñ »õ Ò»ñ ß³Ýë»ñÁ ·ñ»Ã» ½ñáÛÇ »Ý ѳí³ë³ñíáõÙ£ γñ»ÉDZ ¿ ³ñ¹Ûáù ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑÙ³Ý ¹»Ù Ò»ñ ³ÏïÇí å³Ûù³ñÁ µ³ó³ïñ»É ³Ûë ѳݷ³Ù³Ýùáí£ - à°ã« áñáíÑ»ï»õ ³Û¹ Ù³ëÇÝ ÇÙ áñáßáõÙÝ ÁݹáõÝí»É ¿ ÙÇÝã»õ ³Ûë µáÉáñ ³ë»Ïáë»Ý»ñÝ áõ Ëáë³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÁ£ - ƱÝã áñáßáõÙ£ - àñ ÇÝëïÇïáõïÁ ãÇ Ï³ñ»ÉÇ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñѻɣ ²Û¹ å³ï׳éáí »ë ÅËïáõÙ »Ù ³Ûë µ³ó³ïñáõÃÛ³Ý Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÁ£ ºë áõ½áõÙ »Ù ³ë»É« û ÇÝãáí ¿ñ ÇÝëïÇïáõïÝ ÇÝÓ Ñ»ï³ùñùÇñ© ³ÛÝ Ýáñ ï»ËÝáÉá·Ç³Ý»ñÁ« áñáÝù »ë µ»ñ»É »Ù« ³ÛÝ« ÇÝãáí ½µ³ÕíáõÙ »Ù« Ñ»Ýó ýǽÇÏ³Ï³Ý µÅßÏáõÃÛáõÝÝ ¿£ ²Ûëï»ÕÇ µ³½³ÛÇ íñ³ ß³ñáõÝ³Ï»É ³Û¹ ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÁ« ÇÝëïÇïáõïÇ ÷áñÓ³éáõ Ù³ëݳ·»ïÝ»ñÇ Ñ»ï ëï»ÕÍ»É Ýáñ Íñ³·ñ»ñ« ë³ ù³ÛÉ ¿ ³é³ç« ¹»åÇ ³å³·³ª ÇÝÓ Ñ³Ù³ñ« Ñݳñ³íáñáõÃÛáõݪ ³Ûëï»Õ ëï»ÕÍ»Éáõ ÙÇ µ³Ý« áñÁ г۳ëï³ÝÇÝ ·áõÙ³ñÝ»ñ ϵ»ñÇ£ ê³ Ý³»õ Ù³ëݳ·»ïÝ»ñÇ å³ïñ³ëïáõÙ ¿« Áݹ áñáõÙ« ÑÇÙ³ª ³Ýí׳ñ£ - ƱÝã Ù³ëݳ·ÇïáõÃÛáõÝ áõÝ»ù£ - îÝï»ë³·»ïÇ£ - ƱÝã ³éÝãáõÃÛáõÝ áõÝ»ù µÅßÏáõÃÛ³ÝÁ£ - 1987-Çó« »ñµ ÙÇ µÅÇßÏ ÇÝÓ Ùáï»ó³í »õ Ý»ñϳ۳óñ»ó ³Ûë ï»ËÝáÉá·Ç³Ý« Ù»Ýù ß³ï »ñϳñ ׳ݳå³ñÑ ³Ýó³Ýùª ÏÉÇÝÇÏ³Ï³Ý ÷áñÓ³ñÏáõÙÝ»ñ ÊêÐØ 11 ÇÝëïÇïáõïÝ»ñáõÙª ØáëÏí³ÛÇ« È»ÝÇÝ·ñ³¹Ç« ÎÇ»õÇ ÑÇí³Ý¹³ÝáóÝ»ñáõÙ£ ØdzëÇÝ ¿ÇÝù ³ß˳ïáõÙª ÙÇ ù³ÝÇ Íñ³·ñ»ñ ëï»ÕÍí»óÇÝ« Ñ»ïá ³Û¹ åñáó»ëÁ ÏáÙåÛáõï»ñǽ³óí»ó£ î³ñÇÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ áÉáñïÝ ÇÝÓ Ñ³ñ³½³ï ¹³ñÓ³í£ î»ËÝáÉá·Ç³Ý áõÝÇ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ë»ñïÇýÇÏ³ï« å³Ñå³Ýí³Í »Ý Ñ»ÕÇݳϳÛÇÝ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ£ ÆëÏ ³ÛÝ Ýáñ ï»ËÝáÉá·Ç³Ý»ñÁ« áñáÝù ³Ûëï»Õ »Ý Ùß³Ïí»Éáõ« µÝ³Ï³Ý³µ³ñ« ÏÉÇÝ»Ý ÇÝëïÇïáõïÇ Ù³ëݳ·»ïÝ»ñÇ Ñ»ÕÇݳϳÛÇÝ ë»÷³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ« ÇëÏ å³ï»ÝïÇ ¹»åùáõÙ ï»ñÁ ÇÝëïÇïáõïÝ ¿£ ºë ³Ûëï»Õ ³ß˳ïáõÙ »Ù å³Ûٳݳ·ñ³ÛÇÝ ÑÇÙáõÝùÝ»ñáí£ - ÎáÉ»ÏïÇíÁ ÙÇ áñáß Å³Ù³Ý³Ï ³é³ç ÅáÕáí ³ñ»ó »õ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑÙ³Ý ßáõñç Çñ ϳñÍÇùÁ ѳÛïÝ»ó£ ¸áõù åݹáõÙ »ù« áñ ÏáÉ»ÏïÇíÇ Ñ»ï »ù£ ÆÝãá±õ ³Û¹ ÅáÕáíÇÝ Ý»ñϳ ã¿Çù© ¹ñ³Ýáí ϳñáÕ ¿Çù óñ»É µáÉáñ µ³Ùµ³ë³ÝùÝ»ñÁ£ - ²Ûá« ³Û¹ ûñÁ ãϳÛÇ£ ´³Ûó ÙÇÝã»õ ÅáÕáíÁ« ÏáÉ»ÏïÇíÇ ³ÏïÇíÇ Ñ»ï ïÝûñ»ÝÇ ë»ÝÛ³ÏáõÙ ³Û¹ ѳñó»ñÁ ùÝݳñÏ»É »Ýù£ ºÃ» ûñ»ÝùáõÙ Ñëï³Ï ³ëí³Í ¿« áñ ¶ÐÐ-Ý ãÇ Ï³ñáÕ ë»÷³Ï³Ý³ßÝáñÑí»É« ÇÝãá±õ ¿ ÁݹѳÝñ³å»ë ³Ûë ѳñóÁ µ³ñÓñ³óí»É£ Æ í»ñçá« åÇïÇ ÉÇÝDZ ûñ»ÝùÇ ·»ñ³Ï³ÛáõÃÛáõÝ µáÉáñÇ Ñ³Ù³ñ£ ºë ѳí³ïáõÙ »Ù« áñ ûñ»ÝùÁ ÏѳÕóݳÏÇ »õ, ³Ù»Ý ¹»åùáõÙ, »ë ÏáÉ»ÏïÇíÇ Ñ»ï »Ù£ ²ðºìÐ²î ¶ðƶàðÚ²Ü Ð© ¶© ìɳ¹ÇÙÇñ ¶³ëå³ñÛ³ÝÇ Ñ»ï ½ñáõÛóÇ ù³Õ³ù³Ï³Ý ѳïí³ÍÁ ÏÝ»ñϳ۳óÝ»Ýù í³Õí³ Ñ³Ù³ñáõÙ£ |