вÚî²ð²ðºòÆÜ« º ØÆÜâºì ìºðæ ÎèìºÈàô ºÜ

ÎÀÐ-Ý »ñ»Ï Ñ»ñÃ³Ï³Ý ÝÇëïÝ ¿ñ Ññ³íÇñ»É, »õ ѳÝÓݳÅáÕáíÇ Ýáñ³ÃáõË ³Ý¹³ÙÝ»ñÝ ³ñ¹»Ý ÷áñÓ³éáõ ѳÝÓݳÅáÕáíÇ ·É˳íáñáõÃÛ³Ùµ ÷áñÓáõÙ ¿ÇÝ ëáíáñ³Ï³Ý ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ÑáõÝ Ùïݻɣ

ê³Ï³ÛÝ áñù³Ý ¿É ³Û¹å»ë« å³ñ½ ¿« áñ ³Ûëûñí³ ÎÀÐ-Çó Çß˳ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ëå³ë»ÉÇùÝ»ñ áõݻݣ λÝïñáÝ³Ï³Ý ÁÝïñ³Ï³Ý ѳÝÓݳÅáÕáíÇ Ý³Ë³·³Ñ ²ñï³Ï ê³Ññ³¹Û³ÝÁ µáÉáñáíÇÝ í³ï µ³Ý ãÇ ï»ëÝáõÙ Ýñ³ÝáõÙ« áñ ѳÝÓݳÅáÕáíÁ ϳ½Ùí»É ¿ ³ÛÝå»ë« ÇÝãå»ë ϳ½Ùí»É ¿« ÇëÏ« ³Ûëå»ë Ïáãí³Í« Áݹ¹ÇÙ³¹Çñ Ïáõë³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ¥ÐÎΫ ²ÄØ« §²Ø¦¤ Ý»ñϳ۳óÝáÕ Ñ³ÝÓݳÅáÕáí³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ»ï áñ»õ¿ ËݹÇñ ãÇ ï»ëÝáõÙ« Áݹѳϳé³ÏÁ« ѳٳñáõÙ ¿« áñ áñù³Ý ϳéáõóáÕ³Ï³Ý »õ Áݹ¹ÇÙ³¹Çñ ³é³ç³ñÏÝ»ñ ÉÇݻݫ ¹ñ³ÝÇó ѳÝÓݳÅáÕáíÇ ³ß˳ï³ÝùÁ ÙdzÛÝ Ïß³ÑÇ£ Æñ»Ýùª Áݹ¹ÇÙ³¹ÇñÝ»ñÁ« ³ÏÝѳÛï Ù³ñï³Ï³Ý »Ý ïñ³Ù³¹ñí³Í« ѳïϳå»ëª §²½·³ÛÇÝ Ùdzµ³ÝáõÃÛáõݦ Ïáõë³ÏóáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇã åñÝ äÉáõ½Û³ÝÁ£ Æ å³ï³ëË³Ý §²é³íáïǦ ѳñóÇ« û Çñ ³é³ù»ÉáõÃÛáõÝÝ ÇÝãá±õÙÝ ¿ ï»ëÝáõÙ« ³ñ¹Ûáù ÙÇÝã»õ í»ñç Ïéí»Éá±õ ¿« åñÝ äÉáõ½Û³ÝÝ ³ë³ó© §ºë ÏéÇíÝ»ñÇó ѳÕÃáÕ »Ù ¹áõñë ·³ÉÇë »õ ã»Ù í³Ë»ÝáõÙ ÏéÇíÝ»ñÇó£ ÆÙ Ù³ñï³í³ñáõÃÛáõÝÁ ëϽµáõÙ ÙÇ ùÇã ³ÝѳëϳݳÉÇ ¿ ÃíáõÙ« Ñ»ï᫠ϳٳó-ϳٳó ¥ÇÝÓ ÃíáõÙ ¿¤ µáÉáñÁ Ïëáíáñ»Ý£ §ÎéÇí¦ µ³éÁ ÙÇ ùÇã ɳí ãÇ û·ï³·áñͻɫ å³Ûù³ñ« ·áõó»« å³Ûù³ñÇ å³ïñ³ëï »Ù¦£

äñÝ äÉáõ½Û³ÝÁ »ñ»Ïí³ ÝÇëïáõÙ ³é³ç³ñÏ ¿ñ ³ñ»É« áñå»ë½Ç ùí»³Ã»ñÃÇÏÇ »ï»õáõÙ áã û ÎÀÐ-Ç »ñ»ù ³Ý¹³Ù ëïáñ³·ñÇ ¥ÇÝãå»ë ³Ûëûñ ·áñÍáÕ §ÀÝïñ³Ï³Ý ûñ»Ýë·ñùáõÙ¦ ¿¤« ³Ûɪ µáÉáñ ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ« ÇÝãå»ë ݳËáñ¹áõÙ ¿ñ© §ÐÇÙ³« ÷³ëïáñ»Ý« Ñݳñ³íáñ ¿« áñ ݳ˳·³ÑÇ Ýß³Ý³Ï³Í »ñ»ù Ù³ñ¹ÇÏ ³Û¹ ùí»³Ã»ñÃÇÏÝ»ñÇ »ï»õÁ ëïáñ³·ñ»Ý£ ºë ã»Ù ³ëáõÙ« áñ Ýñ³Ýù ɳí ϳ٠í³ï Ù³ñ¹ÇÏ »Ý« µ³Ûó ¹³ ×Çßï ëϽµáõÝù ãÇ£ êϽµáõÝùÁ ëË³É ¿« Áݹ¹ÇÙáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÁ å»ïù ¿ ³Ýå³ÛÙ³Ý ëïáñ³·ñÇ ùí»³Ã»ñÃÇÏÇ »ï»õáõÙ¦£ ´áÉáñ Áݹ¹ÇÙ³¹Çñ ÎÀÐ-³Ï³ÝÝ»ñÇÝ« ݳ»õª ѳÝÓݳÅáÕáíÇ Ý³Ë³·³Ñ åñÝ ê³Ññ³¹Û³ÝÇÝ »ñ»Ï ѳñóñÇÝùª ѳí³ïá±õÙ »Ý« áñ г۳ëï³ÝáõÙ Ñݳñ³íáñ ¿ ³ÝóϳóÝ»É ¥2003-Çݤ ³½³ï« ³ñ¹³ñ« ·áñͳͻ٠ݳ»õ ó÷³ÝóÇÏÁ ¥áñÝ ³Ù»Ý³ÍÇͳջÉÇÝ »Ù ѳٳñáõÙ¤ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñ£ §²Ø¦-Ý Ý»ñϳ۳óÝáÕ åñÝ äÉáõ½Û³ÝÝ ³ë³ó© §ºë ã»Ù ϳñÍáõÙ« áñ ϳÝóÝ»Ý ³½³ï »õ ³ñ¹³ñ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñ« µ³Ûó Ù»Ýù ³Ù»Ý ÇÝ㠳ݻÉáõ »Ýù« áñ ¹³ ï»ÕÇ áõݻݳ¦£

²ÄØ-Ý Ý»ñϳ۳óÝáÕ åñÝ Îáëï³ÝÛ³ÝÁ Ù»ñ ÝáõÛÝ Ñ³ñóÇÝ ³Ûëå»ë å³ï³ëË³Ý»ó© §ÀÝïñáõÃÛ³Ý Ï³ñ·Á »õ ÙÃÝáÉáñïÁ ÷áËí³Í ¿« ݳËÏÇÝáõÙ áõñÇß Ï»ÕÍÇùÝ»ñ ¿ÇÝ ³ÝáõÙ« ݳËÏÇÝáõÙ ÁÝïñ³Ï³Ý ï»Õ³Ù³ë»ñáõÙ ËÇëï Ï»ÕÍÇùÝ»ñ ¿ÇÝ ÉÇÝáõÙ« ÑÇÙ³ ¹³ å³Ï³ë»É ¿« Ï»ÕÍÇùÝ»ñÁ ϳï³ñíáõÙ »Ý ÁÝïñ³Ï³Ý Ï»ÝïñáÝÇó ¹áõñë£ àõñÇß Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñ »õ áõñÇß ï»ËÝáÉá·Ç³Ý»ñ »Ý ³ß˳ïáõÙ« »õ ¹ñ³Ýó ¹»ÙÝ ³éÝ»É á°ã ÎÀÐ-Ý ¿ ϳñáÕ« »õ á°ã ¿É ï»Õ³Ù³ë³ÛÇÝÁ£ ´³ñÇ Ï³Ùù ¿ å»ïù« Çß˳ÝáõÃÛáõÝÁ åÇïÇ ³ÝÇ£ ì»ñç³å»ë µáÉáñ ˳ËïáõÙÝ»ñÁ« áñ ³ñí»É »Ý »õ ³ñí»Éáõ »Ý« Áݹ¹ÇÙáõÃÛáõÝÁ ãÇ ³ñ»É »õ ãÇ ³Ý»Éáõ« Çß˳ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÝ »Ý ³Ý»Éáõ£ ܳ»õª ù³Õ³ù³Ï³Ý ϳÙù ¿ å»ïù¦£ äñÝ Îáëï³ÝÛ³ÝÁ »õë å³ïñ³ëï ¿ å³Ûù³ñÇ© §³Ûë Ó»õáí ϳ½Ùí³Í ÁÝïñ³Ï³Ý ѳÝÓݳÅáÕáíáõÙ »ë ³Ù»Ý ÇÝ㠳ݻÉáõ »Ù« áñ ÁÝïñáõÃÛáõÝÁ ÉÇÝÇ ³½³ï« ³ñ¹³ñ£ ºí ã»Ù ¿É áõ½áõ٠ϳëÏ³Í»É ÙÛáõë ³Ý¹³ÙÝ»ñÇÝ« µ³Ûó ÇÙ ÏáÕÙÇó ѳë³Ý»ÉÇùÁ ϳï³ñ»Éáõ »Ù ÙÇÝã»õ í»ñ禣 гÝÓݳÅáÕáíÇ Ùdzµ»õ»éáõÃÛáõÝÁ åñÝ Îáëï³ÝÛ³ÝÁ »õë ï»ëÝáõÙ ¿« µ³Ûó ³é³ÛÅÙ ãÇ áõ½áõÙ Ñ»ï»õáõÃÛáõÝÝ»ñ ³Ý»É© §Î³Ý˳ï»ëáõÙÝ»ñ ¿É ã»Ù áõ½áõÙ ³Ý»É« áñáíÑ»ï»õ í³ï ËݹÇñ ¿ ϳÝ˳ï»ëíáõÙ« ã»Ù áõ½áõÙ ³Ý»É¦£

гÝÓݳÅáÕáíáõÙ ²ÄØ-Ç Ñ³Ù³ËáÑ åñÝ Îáëï³ÝÛ³ÝÁ ãÇ ï»ëÝáõÙ« ÇëÏ å³Ûù³ñÇ å³ïñ³ëï ¿© §²Ýå³Ûٳݫ ÏéíǪ áã« ÇѳñÏ»« å³Ûù³ñÇ å³ïñ³ëï »Ù« µ³Ûó »ñµ»ù ÏéÇí ã»Ù ³ñ»É« ÷áñÓ»É »Ù ï³Ý»É ûñÇÝ³Ï³Ý ×³Ý³å³ñÑáí »õ ÙÇßï ѳçáÕí»É ¿« ã·Çï»Ùª ÇÝãù³Ý ÏѳçáÕíÇ Ñ»ï³·³ÛáõÙ¦£

ÐÎÎ-Ý Ý»ñϳ۳óÝáÕ ÁÝÏ»ñ êáõùdzëÛ³ÝÁ ÎÀÐ-áõÙ Çñ»Ý Áݹ¹ÇÙáõÃÛáõÝ ãÇ ½·áõÙ« ³ÛÉ© §Î³ ûñ»Ýù« ÁݹáõÝí»É ¿ ûñ»ÝùÁ »õ å»ïù ¿ ϳï³ñíÇ ûñ»ÝùÁ£ â»ë áõ½áõÙ« ÃáÕ ·Ý³ ³Ûëï»ÕÇó¦£ ÀÝÏ»ñ êáõùdzëÛ³ÝÁ ϳñÍ»ë ãÇ Ñ³í³ïáõÙ« áñ Ñݳñ³íáñ ¿ ³ÝóϳóÝ»É ³½³ï »õ ³ñ¹³ñ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñ© §ºñµ»ù« ËáõųÝáõÃÛáõÝÁ ß³ï ¿ ï³ñ³Íí³Í£ ºë áã Ù»ÏÇÝ ã»Ù í»ñ³·ñáõÙª á°ã ݳ˳·³ÑÇÝ« á°ã áñ»õ¿ Ù»ÏÇݦ£ Ø»ñ ïå³íáñáõÃÛ³Ùµ« ÁÝÏ»ñ êáõùdzëÛ³ÝÁ §ï³ñ³Íí³Í ËáõųÝáõÃÛáõÝÁ¦ í»ñ³·ñáõÙ ¿ Ù»ñ ³½·³ÛÇÝ ï»ë³ÏÇÝ£

ÎÀРݳ˳·³Ñ ²ñï³Ï ê³Ññ³¹Û³ÝÁ ¹ñ³Ï³Ý ¿ ѳٳñáõÙ« »Ã» ѳÝÓݳÅáÕáíÇ ³Ý¹³ÙÝ»ñÝ Çñ³ñ Ñ»ï §Ïéí»Ý¦« ݳ ÝáõÛÝÇëÏ ÑÇß»óñ»ó ÙÇ ·»ñٳݳóáõ Ëáëù« áñÇ Ñ³Ù³ñ §ËÇëï ϳñ»õáñ ¿« áñ Çñ Áݹ¹ÇÙ³¹ÇñÇ Ï³ñÍÇùÝ ³½³ï ³ñï³Ñ³ÛïíǦ£

äñÝ ê³Ññ³¹Û³ÝÇÝ Ëݹñ»óÇÝù ѳٻٳï»É ݳËáñ¹ ÎÀÐ-Ý »õ ³Ûëûñí³ÝÁ© §´Ý³Ï³Ý³µ³ñ« ѳÝÓݳÅáÕáíÇ Ýáñ ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ ¹»é»õë ³ß˳ï»Éáõ ß³ï ï»Õ áõݻݫ Ù»Ýù ³ß˳ïáõÙ »Ýù Ýñ³Ýó Ñ»ï »õ ³ß˳ïáõÙ »Ýù µ³ó»ñÁ ß³ï ³ñ³· ϳñ·³íáñ»É« áñáíÑ»ï»õ Ù»½ Éáõñç ³ß˳ï³Ýù ¿ ëå³ëíáõÙ¦£

²ñï³Ï ê³Ññ³¹Û³ÝÁ Ùdzݷ³Ù³ÛÝ Ñ³Ùá½í³Í ¿« áñ 99 é ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ áñáß³ÏÇ ³é³çÁÝóó áõÝ»ó³Ý ݳËáñ¹ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù»Ù³ï« ÇëÏ ³é³çÇϳÛá±õÙ© §Ð³Ùá½í³Í »Ù« áñ ³é³çÇϳ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ »õë Ù»Ýù áñáß³ÏÇ ³é³çÁÝóó ³Ýå³ÛÙ³Ý å»ïù ¿ ³ñӳݳ·ñ»Ýù£ ƹ»³É³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñ »ë ã»Ù ϳñáÕ Ëáëï³Ý³É« »õ áã áù Çñ³í³ëáõ 㿠ǹ»³É³Ï³Ý ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñ Ëáëï³Ý³É¦£

زð¶²ðÆî ºê²Ú²Ü