22 November 2003
|
ÈêÆ°ð ÆÞʲÜàôÂÚàôÜ, ä²î¶²Ø àðäºê §Ð³Ï³¹³ñÓ»Éáí ÅáÕáíñ¹ÇÝ ³ñѳٳñÑáÕ »õ Ýñ³ ³ñ¹³ñ Áݹí½áõÙÝ Áݹ³Ù»ÝÁ ѳãáó ѳٳñáÕ ù³ñ³í³Ý³å»ï»ñÇݪ ³ëáõÙ »Ù¦,- ³Ûë ݳ˳µ³Ýáí ¿ñ êÇÉí³ Î³åáõïÇÏÛ³ÝÝ Áݹ¹ÇÙáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ÅáÕáíÇÝ Ý»ñϳ۳óñ»É ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 19-ÇÝ ·ñí³Í Çñ ³Ûë µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃÛáõÝÁ.ÆٳݳÛÇùª ÇÝãù³¯Ý ¿ ëáõï Ó»½ áÕáÕáÕ ·áíùÝ áõ ͳ÷Á,Ê»Õí³Í, ˻չí³Í ÅáÕáíñ¹Ç ³ï»ÉáõÃÛ³Ý ÃáõÛÝÝ áõ ó÷Á.¸á°õù, ÷áùñ áõ Ù»Í ·³Ñ³íáñÝ»°ñ, §Ùï³íáñÝ»°ñ¦ª ϳËí³Í ·³ÑÇó,ÆٳݳÛÇù, ÇÝãù³¯Ý ¿ ß³ï ù³Ù³Ññ³ÝùÇë ËáñùÝ áõ ã³÷Á... ´²Ü²ìºÖÆ Ø²ðî²Ðð²ìºð §Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõݦ Ïáõë³ÏóáõÃÛ³Ý ³é³çÝáñ¹ ²ñ³Ù ê³ñ·ëÛ³ÝÁ »ñ»Ï ѳÛï³ñ³ñ»ó, û Çß˳ÝáõÃÛáõÝÁ §Ñ»ñÇù 㿪 áãÇÝã ã¿ñ ³ñ»É, áñ §ÐáÏï»Ùµ»ñÇ 27¦-Á ï»ÕÇ ãáõݻݳñª ³Ù»°Ý ÇÝã ³ñ»ó, áñ ³ÛÝ ãµ³ó³Ñ³ÛïíǦ: ºí ѳí»É»ó. §ºë ϳñáÕ »Ù ÇÙ Ù»ç ѳÕóѳñ»É ½·³óáÕáõÃÛáõÝÝ»ñë èáµ»ñï øáã³ñÛ³ÝÇ Ñ³Ý¹»å: ÊáñÑáõñ¹ Ïï³ÛǪ ÇÝùÝ ¿É ѳÕóѳñ»ñ »õ ³Ûë ûٳÛáí ù³Õ³ù³Ï³Ý µ³Ý³í»×Ç Ýëï»ñ ÇÝÓ Ñ»ï: ºí »Ã» ÇÝùÁ ϳñáճݳ ÇÙ ÑÇÙݳíáñáõÙÝ»ñÇÝ Ñ³Ï³é³Ï ÑÇÙݳíáñáõÙÝ»ñ µ»ñ»Éª Ý»ñáÕáõÃÛáõÝ ÏËݹñ»Ù Ññ³å³ñ³Ï³í: ´³Ûó ãÇ° ϳñáÕ, ù³ÝÇ áñ ³ñí³ÍÁ ãáõÝÇ ïñ³Ù³µ³ÝáõÃÛáõݦ:γñ¹³ó»ù ݳ»õ ºزÚÆò ¸àôðê ¾ð §Ò»ñ ϳñÍÇùáí ¹³ï³ñ³ÝáõÙ ³å³óáõóí»±ó ²ñÙ»Ý ê³ñ·ëÛ³ÝÇ Ù»ÕùÁ¦,-ѳñóÇÝ »ñ»Ï §²Ã»Ýù¦ Ùë³ÙûñùÇ ÏáÙµÇݳïáõÙ èáµ»ñï øáã³ñÛ³ÝÁ å³ï³ë˳ݻó. §³Ûëûñí³ Ã»Ù³ÛÇ Ñ»ï ϳå ãáõÝÇ: ºí ³Û¹ ³éáõÙáí, »ñ»õÇ, ¹áõù ¿É ³Û¹ù³Ý Ñáï³éáõÃÛáõÝ å»ïù ¿ áõݻݳùª ÇÙ³Ý³É áñï»Õ »õ ÇÝã ѳñó ï³É¦:ܳ˳·³ÑÇ ³Ûó»ÉáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ Ï³ñ¹³ó»ù ä²îìºðÀ βî²ðì²Ì ¾: êä²êºø Þø²ÜÞ²ÜܺðÆ ö³ëï³µ³Ý ²ßáï ê³ñ·ëÛ³ÝÁ »ñ»Ï ÑÇß»óñ»ó ³ÛÝ åݹáõÙÝ»ñÁ, û §27¦-Ç ³Ñ³µ»ÏÇãÝ»ñÇ Ùáï ²²Ü Ù»Ïáõë³ñ³Ý Ù³ñ¹ÇÏ ¿ÇÝ ÙïÝáõÙ, Ëáßï³Ý·áõÙ Ýñ³Ýó »õ å³ñï³¹ñáõÙ óáõóÙáõÝùÝ»ñ. §´³Ûó 2001-ÇÝ ÐРݳ˳·³ÑÁ ųٳóáõÛóáí å³ñ·»õ³ïñ»ó ³Û¹ ÝáõÛÝ Ù»Ïáõë³ñ³ÝÇ å»ï гÙÉ»ï ÊÉÕ³ÃÛ³ÝÇÝ: Æñ å³ñï³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ ãϳï³ñ³Í ³ÝÓÇÝ ÇÝãå»±ë ϳñ»ÉÇ ¿ñ å³ñ·»õ³ïñ»É¦: ÐÇß»óñ»ó ݳ»õ, áñ §Ø³ßïáóǦ ßù³Ýß³Ý ¿ ëï³ó»É §27¦-Ç ùÝÝã³Ï³Ý ËÙµÇ Õ»Ï³í³ñ ²ñï³Ï гñáõÃÛáõÝÛ³ÝÁ, §27¦-Ç ·áñÍáí Ù»Õ³¹ñáÕ ²ñÙ»Ý Ð³ñáõÃÛáõÝÛ³ÝÁ ÝáõÛÝå»ë å³ñ·»õ³ïñí»É ¿. §ÆëÏ ¶³·ÇÏ æѳݷÇñÛ³ÝÝ ¿É, ÇÝãù³Ý ·Çï»Ù, ëï³ó»É ¿ §ØËÇóñ ¶áߦ ßù³Ý߳ݦ: ²ßáï ê³ñ·ëÛ³ÝÁ »½ñ³Ï³óñ»óª áõñ»ÙÝ ½Çݹ³ï³Ë³½áõÃÛáõÝÁ ×Çßï ¿ñ ³ß˳ï»É: æàôð ØÆ° Êغøª àôÈÆΠθ²èܲø ø³ÝÇ áñ ³éáÕç³å³ÑáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ñ³ñÁ ²ñ³µÏÇñÇ µÝ³ÏÇã ¿ª §²é³íáïÁ¦ Ñ»ï³ùñùñí»ó, û ݳ ËÙá±õÙ ¿ Íáñ³ÏÇ çáõñ: §ºë û·ï³·áñÍáõÙ »Ù çáõñ: гí³ëïdzóÝáõÙ »Ùª ³ÛÝ ³ÛÅÙ Ù³ùáõñ ¿,- å³ï³ë˳ݻó Üáñ³Ûñ ¸³íǹ۳ÝóÁ:- ºñµ Ù»Ýù ËáñÑáõñ¹ »Ýù ï³ÉÇë »é³óÝ»É çáõñÁª ³ÛÉ Ï»ñå ¿ Ù»Ïݳµ³ÝíáõÙ: àã ǵñ»õ ݳ˳ñ³ñ, ³ÛÉ Çµñ»õ µÅÇßÏ ËáñÑáõñ¹ ã»Ù ï³ÉÇë, áñ ÙÇÝã»õ 3 ï³ñ»Ï³Ý »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ ÁݹѳÝñ³å»ë ïñíÇ Íáñ³ÏÇ çáõñ¦: §²Ü¶ð²¶ÆîàôÂÚ²Ü ²ð¸ÚàôÜø¦ §Ð³ñóÁ ÉáõÍí»É ¿ Çñ³í³Ï³Ý ¹³ßïáõÙ »õ Áݹ³Ù»ÝÁ ·ñ³·ÇïáõÃÛ³Ý Ñ³ñó ¿£ ²ÙµáÕç Ù»Ï ï³ñÇ Ù»Ýù ³ß˳ï»É »Ýù ³Û¹ ÷³ëï³ÃÕÃÇ íñ³ »õ Ù»ñ Ïáõë³ÏóáõÃÛ³Ý Íñ³·ÇñÝ áõ ϳÝáݳ¹ñáõÃÛáõÝÁ ѳٳå³ï³ë˳ݻóñ»É »Ýù Ïáõë³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ûñ»ÝùÇÝ£ ²Û¹ ³ÝÓÁ« áñÝ Çñ»Ý ë÷ÛáõéùÛ³Ý ÑÝã³ÏÛ³Ý Ï³éáõÛóÇ ³ï»Ý³å»ï ¿ ÏáãáõÙª ù³Õ³ù³Ï³Ý ³éáõÙáí ³Ý·ñ³·»ï ³ÝÓ ¿£ ê¸ÐÎ-Ç ã·ñ³ÝóáõÙÝ ÁݹѳÝñ³å»ë ϳå ãáõÝÇ« áñ »ë øáã³ñÛ³ÝÇÝ »Ù ë³ï³ñ»É« æáñçÁª á㦫- Çñª ÑÝã³ÏÛ³ÝÝ»ñÇÝ ·ñ³Ýó»ÉÝ ³Ûëå»ë ÑÇÙݳíáñ»ó Ðê¸ÐΠݳ˳·³Ñ ¾éÝ»ëï êáÕáÙáÝÛ³ÝÁ£ æ© Ð³ÏáµÛ³ÝÇÝ áõÕÕí³Í íÇñ³íáñ³ÝùÝ»ñÇ ß³ñáõݳÏáõÃÛáõÝÁª ³é³çÇϳ ѳٳñÝ»ñáõÙ£ à⪠²ðÚ²Ü ÌàìÆÜ §Ø»Ýù ¹³ï³å³ñïáõÙ »Ýù ³Ñ³µ»ÏãáõÃÛáõÝÝ»ñÁª ³ÝÏ³Ë ³ÛÝ µ³ÝÇó, û ¹³ áñï»Õ ¿ »Õ»É¦,- Ù»ñ ѳñó³¹ñáõÙÇó Ñ»ï᪠§êï³ÙµáõÉáõÙ ï»ÕÇ áõÝ»ó³Í ³Ñ³µ»ÏãáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ ÇÝãá±õ ã»ù ³ñÓ³·³ÝùáõÙ¦, ѳÛï³ñ³ñ»ó ²Ä ³ñï³ùÇÝ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ÝÓݳÅáÕáíÇ Ý³Ë³·³Ñ, ÐÚ¸ Ý»ñϳ۳óáõóÇã ²ñÙ»Ý èáõëï³ÙÛ³ÝÁ: øÜܲðκÈàô ºÜ, ´²Úò ö²Î ºñ»Ï ²Ä-áõ٠ݳ˳ï»ëíáõÙ ¿ñ ²Ä ѳïáõÏ ÝÇëï Ññ³íÇñ»É ÈÔ ÑÇÙݳѳñóÇ Ï³ñ·³íáñÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É ùÝݳñÏáõÙÝ»ñ ͳí³É»Éáõ ѳٳñ: ²Û¹å»ë ¿ñ Ý»ñϳ۳óí»É ²Ä ³ñï³ùÇÝ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ÝÓݳÅáÕáíÇ Ý³Ë³·³Ñ, ÐÚ¸ ËÙµ³ÏóáõÃÛ³Ý ³Ý¹³Ù ²ñÙ»Ý èáõëï³ÙÛ³ÝÇ Ý³Ë³Ó»éÝáõÃÛáõÝÁ: ²ì»ÉÇ áõß áñáßí»É ¿ñ, áñ ÝÇëïÁ »ñ»Ï å»ïù ¿ ϳ۳ݳñ: ê³Ï³ÛÝ ùÝݳñÏáõÙÁ Ñ»ï³Ó·í»ó ÙÇÝã»õ »ñ»ùß³µÃÇ: äñÝ èáõëï³ÙÛ³ÝÁ »ñ»Ï Ù»½ ï»Õ»Ï³óñ»ó, áñ ÝÇëïÁ ÷³Ï ¿ ÉÇÝ»Éáõ: вì²î²ðÆØ ²ØàôêÆÜܺð ìñ³ëï³ÝÇ Ùß³ÏáõÛÃÇ Ý³Ë³ñ³ñ ê»ëÇÉÇ ¶á·Çµ»ñÇÓ»Ý, áñÁ ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 19-ÇÝ Çñ å³ßïáÝÇó Ñ»é³ó³Í ìñ³ëï³ÝÇ ä»ïÑ»éáõëï³é³¹ÇáÛÇ Ý³Ë³·³Ñ ¼³½³ ޻ݷ»ÉdzÛÇ ÏÇÝÝ ¿, ݳËûñ»ÇÝ Ññ³Å³ñ³Ï³Ý ¿ Ý»ñϳ۳óñ»É: ÐÇß»óÝ»Ýù, áñ ݳËáñ¹ ûñÁ ·É˳íáñ ¹³ï³Ë³½Ç å³ßïáÝÇó Ññ³Å³ñ³Ï³Ý ¿ñ ïí»É Áݹ¹ÇÙáõÃÛ³Ý ³é³çÝáñ¹Ý»ñÇó Ù»ÏǪ ÜÇÝá ´áõñç³Ý³Ó»Ç ³ÙáõëÇÝÁ: ÈÔÐ ²Ä-àôØ Ð²Ú²êî²ÜòÆܺðÆÜ âºÜ ìÆð²ìàðàôØ §Ô³ñ³µ³ÕÇ ²Ä-áõÙ ãÇ ·ïÝíÇ áñ»õ¿ å³ï·³Ù³íáñ« áñ ÃáõÛÉ ï³ Çñ»Ý г۳ëï³ÝÁ ϳ٠ѳ۳ëï³ÝóáõÝ í³ñϳµ»ÏáÕ áñ»õ¿ ³ñï³Ñ³ÛïáõÃÛáõÝ ³ÝÇ£ ´³Ûó »Ã»« ³ÛÝáõ³Ù»Ý³ÛÝÇí« ·ïÝíÇ Ù»ÏÁ« ³å³ Ï·ïÝí»Ý ³éÝí³½Ý 10-Á« áñ Ýñ³Ý Çñ §ï»ÕÁ Ϲݻݦ£ ºë Ïáõ½»Ý³ÛÇ« áñ ³Û¹å»ë ÉÇÝ»ñ ݳ»õ г۳ëï³ÝÇ ²Ä-áõÙ¦«- Õ³ñ³µ³ÕóÇ-ѳ۳ëï³ÝóÇ ÷áËѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ í»ñ³µ»ñáÕ Ñ³ñóÇÝ å³ï³ë˳ݻÉáí Ýϳï»ó ÈÔÐ ²Ä ݳ˳·³Ñ úÉ»· ºë³Û³ÝÁ£ ¶²¼Æ ä²ÚÂÚàôÜ ºðÂàôÔ²ÚÆÜàôØ ºñ»Ï ²ñß³ÏáõÝÛ³ó åáÕáï³ÛÇ 12 ß»ÝùÇ Ùáï« Å³ÙÁ 9©16-Ç ë³ÑÙ³ÝÝ»ñáõÙ å³ÛÃ»É ¿ 53³ »ñÃáõÕ³ÛÇÝ §è²ü¦ ï³ùëáõ ·³½Ç µ³ÉáÝÁ£ ä³ÛÃÛáõÝÁ µ³ÉáÝÇ ³Ýë³ñùáõÃÛ³Ý Ñ»ï»õ³Ýùáí ¿ñ£ ´³ñ»µ³Ëï³µ³ñ ½áÑ»ñ-íÇñ³íáñÝ»ñ ã»Ý »Õ»É£ ê»÷© Éñ© §²ä²¶²Ü¦ вì²ÎÜàôØ ¾ ÈƸºðàôÂÚ²Ü Îáõë³ÏóáõÃÛ³Ý »ñµ»ÙÝÇ ·É˳íáñ ѳٳÏÇñ ²ñÙ»Ý ¸³ñµÇÝÛ³ÝÁ í»ñç»ñë ѳٳÉñ»ó §²ñųݳå³ïÇí ³å³·³ÛǦ ß³ñù»ñÁ« ÇëÏ »ñ»Ï ϳ۳ó³Í ÏáÝý»ñ³ÝëáõÙ Áݹ·ñÏí»ó Ïáõë³ÏóáõÃÛ³Ý Õ»Ï³í³ñ Ù³ñÙÝáõÙ£ ÆÝùÁ« åñÝ ¸³ñµÇÝÛ³ÝÁ« ϳñÍáõÙ ¿« áñª §³ñ¹»Ý å³ÑÁ »Ï»É ¿ ÇÙ ù³Õ³ù³Ï³Ý ³ÏïÇíáõÃÛ³Ùµ Ýå³ëï»Ù ³Û¹ Ïáõë³ÏóáõÃÛ³Ý ½³ñ·³óÙ³ÝÝ áõ ѽáñ³óÙ³ÝÁ¦£ ÆëÏ ÇÝãá±í ¿ å³Ûٳݳíáñí³Í å³ÑÇ ÁÝïñáõÃÛáõÝÁ© §àñáß³ÏÇ ½·³óáÕáõÃÛáõÝ áõݻ٫ áñ ù³Õ³ù³Ï³Ý ³ëå³ñ»½áõÙ ·áñÍáÕ ³Ûëûñí³ áõÅ»ñÁ ë»õ»éí³Í »Ý ϳ٠ÇßË³Ý³Ï³Ý µ³ñÇùÝ»ñÁ ÏÇë»Éáõ íñ³ ϳ٠Çß˳ݳï»ÝãáõÃÛ³Ý áõ Çß˳ݳ÷áËáõÃÛ³Ý Ñáñ¹áñÝ»ñáí Çß˳ÝáõÃÛ³Ý ·³Éáõ¦«- Áݹ·Í»ó åñÝ ¸³ñµÇÝÛ³ÝÁ£ ܳ ݳ»õ ·ïÝáõÙ ¿« áñª §ù³Õ³ù³Ï³Ý ¹³ßïáõÙ µ³ó³ñÓ³Ï µ³ó³Ï³ÛáõÙ ¿ ³ÛÝ áõÅÁ« áñÁ ÉÇÝÇ Çëϳå»ë ÅáÕáíñ¹³Ï³Ý »õ ³ÝÏ³Ë Ýñ³ÝÇóª ÇÝãå»ë ¿ í»ñ³µ»ñíáõÙ ·áñÍáÕ Çß˳ÝáõÃÛ³ÝÁ ϳ٠Áݹ¹ÇÙáõÃÛ³ÝÁª ϳñáճݳ Çñ ûɳ¹ñ³ÝùÁ ÅáÕáíñ¹Ç ³ÝáõÝÇó Ý»ñϳ۳óÝ»É ù³Õ³ù³Ï³Ý ³ëå³ñ»½áõÙ¦£ Ø»ñ ½ñáõó³ÏÇóÁ ѳٳñáõÙ ¿« áñ §»ñÏñÇ ëïñ³ï»·Ç³Ï³Ý ½³ñ·³óٳݫ ù³Õ³ù³Ï³Ý Ýáñ ÉáõÍáõÙÝ»ñ ³é³ç³ñÏ»Éáõ ï»ë³ÝÏÛáõÝÇó« Ù»ñ Ïáõë³ÏóáõÃÛáõÝÁ µáÉáñ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÝ áõÝǪ ѳí³ÏÝ»É ·³Õ³÷³ñ³Ï³Ý Éǹ»ñÇ ï»ÕÇݦ£ Ü© ¶© ²ñÙ»Ý ¸³ñµÇÝÛ³ÝÇ Ñ»ï ½ñáõÛóÇ Ù³Ýñ³Ù³ëÝ»ñÁª ³é³çÇϳÛáõÙ£ Üàð ´Ü²ä²Ðä²Ü²Î²Ü Îà²ÈÆòƲ ºñ»Ï ï³ñ³Í³ßñç³Ý³ÛÇÝ ½³ñ·³óÙ³Ý Ï»ÝïñáÝÇ Âñ³Ýë÷³ñ»ÝëÇ ÆÝûñÝ»ÛßÝÉ Ñ³Û³ëï³ÝÛ³Ý Ù³ëݳ×ÛáõÕÁ ºñ»õ³ÝÇ Ï³Ý³ã ï³ñ³ÍùÝ»ñÇ å³Ñå³ÝáõÃÛ³ÝÝ áõÕÕí³Í ÐÎ-Ý»ñÇ Ïá³ÉÇódzÛÇ Ñ»ï ѳٳï»Õ ϳ½Ù³Ï»ñå»É ¿ñ ÏÉáñ ë»Õ³Ý« áñÁ ÝíÇñí³Í ¿ñ ºñ»õ³ÝÇ µÝ³å³Ñå³Ý³Ï³Ý ËݹÇñÝ»ñÇÝ: ²Û¹ ËݹÇñÝ»ñÇÝ Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ù³ëݳÏóáõÃÛ³ÝÝ áõÕÕí³Í Íñ³·ñÇ Õ»Ï³í³ñ êáݳ ²Ûí³½Û³ÝÁ Ýß»ó« áñ ݳËù³Ý ÙÇçáó³éÙ³Ý ëÏë»ÉÁ« Ëáë³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñ ϳÛÇÝ« áñ ºñ»õ³ÝáõÙ ³ÛÉ»õë ϳݳã ï³ñ³ÍùÝ»ñ ã»Ý Ùݳó»É© §ò³íáù« å»ïù ¿ ÁݹáõÝ»Ýù« áñ Ù»Ýù Çëϳå»ë áõß³ó»É »Ýù Ù»ñ ݳ˳ӻéÝáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ« µ³Ûó ÙÇ·áõó» ÷áñÓ»Ýù ÇÝã-áñ µ³Ý ÷áË»É Ù»ñ ù³Õ³ùáõÙ¦£ гÛÏ³Ï³Ý µáõë³µ³Ý³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇã ¶áѳñ ú·³Ý»½áí³Ý Ýß»ó« áñ ¹»é»õë 1986-ÇÝ ºñ»õ³ÝÁ 4815 ѳ ϳݳã³å³ï ï³ñ³Íù áõÝ»ñ »õ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ µÝ³ÏãÇÝ Ñ³ëÝáõÙ ¿ñ 43«8 ù٠ϳݳã ï³ñ³Íù« ÇëÏ ³Ûëûñ Ùáï³íáñ ѳßí³ñÏÝ»ñáí ÁݹѳÝáõñ ϳݳã ï³ñ³ÍùÁ 500 ùÙ ¿ »õ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ Ù³ñ¹áõ ѳëÝáõÙ ¿ 4«6 ùÙ« ³ÛëÇÝùݪ ï³ëÝ ³Ý·³Ù Ýí³½»É ¿£ ÈàôêÆܺ úвÜÚ²Ü ØÆ ²ìºÈ²òðºø ê²Î²¶ÆÜÀ §Ð³Û³ëï³ÝÇ ¿É»Ïïñ³Ï³Ý ó³Ýó»ñ¦ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý ·É˳íáñ ïÝûñ»Ý ºí·»ÝÇ ¶É³¹áõÝãÇÏÁ »ñ»Ï ³ëáõÉÇëáõÙ ï»Õ»Ï³óñ»ó« áñ 2003-Ç 9 ³ÙÇëÝ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ ·»ñÏáñáõëïÝ»ñÁ Ýí³½»É »Ý 12«3%-áí »õ ·áõÙ³ñÝ»ñÇ Ñ³í³ùÙ³Ý óáõó³ÝÇßÁ ï³ñí³ ³ñ¹ÛáõÝùáí Ïϳ½ÙÇ 96-97%£ ²ÛÝ Ñ³ñóÇÝ« û Ñݳñ³íá±ñ ¿ ¿É»Ïïñ³¿Ý»ñ·Ç³ÛÇ ë³Ï³·ÝÇ ÷á÷áËáõÃÛáõݪ ºí·»ÝÇ ¶É³¹áõÝãÇÏÁ å³ï³ë˳ݻó« áñ ¹³ Ý³Ë »õ ³é³ç ó³ÝϳÉÇ ã¿ ÁÝÏ»ñáõÃÛ³ÝÁ. »Ã» ë³Ï³·ÇÝÁ µ³ñÓñ³Ý³ 1 ¹ñ³Ùáí« ³å³ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÁ å»ïù ¿ Éñ³óáõóÇã ѳí³ùÇ ³Ùë³Ï³Ý 7 ÙÉÝ ¹ñ³Ù« ÇÝãÁ Ñ»ßï ã¿ áã ³ÛÝù³Ý ѳñáõëï »ñÏñáõÙ£ ê»÷. Éñ. 20-Æò 10 в¼²ðÀªÈàîàܺðÆ±Ü Ø»ñ ³ÕµÛáõñÇ Ñ³Õáñ¹Ù³Ùµ« §²ñÙ»Ýî»ÉǦ ÏáÕÙÇó ÃáÕ³ñÏí»ÉÇù 20 ѳ½³ñ §Ç½Ç¦ ù³ñï»ñÇó 10 ѳ½³ñÇ ×³Ï³ï³·ÇñÝ ³ñ¹»Ý áñáßí³Í ¿£ ¸ñ³Ýù ïñ³Ù³¹ñí»Éáõ »Ý ï³ñµ»ñ íÇ׳ϳ˳ջñ ϳ½Ù³Ï»ñåáÕ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ£ Øݳó³Í 10 ѳ½³ñÁ« Ù»ñ ³ÕµÛáõñÇ åݹٳٵ« µ³ÅÇÝ ÏÁÝÏÝÇ ÙÇÝã»õ ÜáÛ»Ùµ»ñÇ 10-Á ¹ÇÙáõÙ ·ñ³Í ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇÝ£ ²ÛÝáõ³Ù»Ý³ÛÝÇí« §²ñÙ»Ýî»ÉǦ Éñ³ïí³Ï³Ý ͳé³ÛáõÃÛáõÝÇó Ñ»ñù»óÇÝ íÇ׳ϳ˳ջñÇ ï³ñµ»ñ³ÏÁ »õ ѳí³ï³óñÇÝ« áñ ù³ñï»ñÁ Áëï ¹ÇÙáõÙÝ»ñÇ ³ñ¹³ñ ϵ³ßËí»Ý µ³Å³Ýáñ¹³·ñí³ÍÝ»ñÇ ÙÇç»õ£ غΠ²ØÆê ²ÜîºÔÆ ÐàêàôØ ¾ Ü»ñùÇÝ Þ»Ý·³íÇà óճٳëÇ ÃÇí 12 ÷áÕáóÇ µÝ³ÏÇãÝ»ñÁ 3-4 ûñ ËÙ»Éáõ çñÇó ½ñÏí³Í »Ý »Õ»É£ ²é³ÝÓݳïÝ»ñÇ µÝ³ÏÇãÝ»ñÇ Ëáëù»ñáí« ûñ»ñë ³Û¹ ÷áÕáóáõÙ í»ñ³Ýáñá·áõÙ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ ÇÝã-áñ Ù³ñ¹ÇÏ íݳë»É »Ý çñÇ ËáÕáí³Ï³ß³ñÇ ÙÇ Ñ³ïí³ÍÁ »õ ³Ýë³ñù íÇ׳ÏáõÙ ÑáÕáí ͳÍϻɣ úñ»ñ ß³ñáõÝ³Ï ·»ïÝÇ ï³ÏÇó µËáÕ çáõñÁ Ñáë»É ¿ »õ ë³éáõÛóÇ ¿ í»ñ³Íí»É£ ØÇ ù³ÝÇ ³Ý·³Ù æñÙáõÕ-ÏáÛáõÕáõ ޻ݷ³íÇÃÇ ï³ñ³Íù³ÛÇÝ µ³Å³ÝÙáõÝù ¹ÇÙ³Í µÝ³ÏÇãÝ»ñÇ µáÕáùÝ»ñÁ« Áëï í»ñçÇÝÝ»ñÇë« ³Ýå³ï³ëË³Ý »Ý Ùݳó»É£ ºñ»Ï ޻ݷ³íÇÃÇ çñÙáõÕ- ÏáÛáõÕáõó ï»Õ»Ï³ó³Ýù« áñ ³ß˳ï³ÏÇóÝ»ñÁ ßï³å»É »Ý íóñÁ í»ñ³óݻɫ ÇÝãÁ ÃÇí 12 ÷áÕáóÇ µÝ³ÏÇãÝ»ñÁ »õë ѳëï³ï»óÇÝ£ ê³Ï³ÛÝ Ýñ³Ýù ¹Å·áÑ»óÇÝ« áñ ÃÇí 1 ÷áÕáóÇ »ñϳÛÝùáí ³ñ¹»Ý Ù»Ï ³ÙÇë ¿ª ÝáõÛÝå»ë ËÙ»Éáõ çáõñ ¿ ÑáëáõÙ« ÇÝãÁ áã áùÇ ãÇ ³Ýѳݷëï³óÝáõÙ£ ÈàôêÆܺ ´àô¸²ÔÚ²Ü æÜæºÜø, ÜàðÆò êÎêºÜø §²é³íáïÁ¦ í»ñç»ñë ³Ý¹ñ³¹³ñÓ³í ºñ»õ³ÝÇ ÃÇí 141 ¹åñáóÇ ïÝûñ»ÝÇ ³Û¹å»ë ¿É ãϳ۳ó³Í ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ: îÝûñ»ÝÇ å³ßïáÝÇÝ Ñ³í³ÏÝáõÙ ¿ñ 6 ûÏݳÍáõ, ÑÇÙݳϳÝÁ áëïÇϳÝáõÃÛ³Ý ûå»ñ ³ß˳ï³ÏóÇ ÏÇÝÝ ¿ñ: ¸åñáó³Ï³Ý ËáñÑñ¹Ç µ³½Ù³Ï³ñÍáõÃÛáõÝÝ ³ñ¹»Ý ¹³éÝáõÙ ¿ñ íï³Ý·³íáñ, ϳÃí³Í³Ñ³ñ ¿ñ »Õ»É ¹åñáóÇ áõëáõÙÝ³Ï³Ý åñáó»ëÁ: öáËù³Õ³ù³å»ï γÙá ²ñ»Û³ÝÁ ûñ»ñë ï»Õ»Ï³óñ»ó, áñ áñáßáõÙ ¿ ϳ۳óí»É óñ»É ³Û¹ ¹åñáóÇ ËáñÑáõñ¹Á, Ýáñ ËáñÑáõñ¹ ëï»ÕÍ»É áõ ÝáñÙ³É ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñ ϳ½Ù³Ï»ñå»É: ê»÷. Éñ. ʲð¸²ÊÆ ¶àðÌÀ âƱ вêÜÆ ¸²î²ð²Ü §²é³íáïÇݦ ѳÛïÝÇ ¿ ¹³ñÓ»É, áñ ê³Ý³ë³ñ ²É»ùë³ÝÛ³ÝÇ ¹»Ù ѳñáõóí»É ¿ñ ùñ·áñÍ« áñÁ ·ïÝíáõÙ ¿ ·É˳íáñ ¹³ï³Ë³½áõÃÛ³Ý í³ñáõÛÃáõÙ£ øÝÝÇãÝ ¿ ²ñÙ»Ý Ü³¹ÇñÛ³ÝÁ£ ².²É»ùë³ÝÛ³ÝÝ, Áëï ³Û¹ ·áñÍÇ, 1996-2003 Ãé ã³ñ³ß³Ñ»Éáí Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÁª Çñ µ³½Ù³åÇëÇ êäÀ-Ý»ñÇ ÙÇçáóáí Ûáõñ³óñ»É ¿ 990 ѳ½³ñ ¹áɳñ ·áõÙ³ñ£ ¶áñÍáõÙ Ýϳñ³·ñí³Í »Ý Ù»ù»Ý³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³ñ¹ ßÕóݻñÁ, áñáÝó Ù»ç Ý»ñ·ñ³íí³Í »Ý ѳ۳ëï³ÝÛ³Ý »õ éáõë³ëï³ÝÛ³Ý Çñ³Ï³ÝáõÙ ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ »õ ýÇÏïÇí Ó»éݳñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: ÐÇß³ï³ÏáõÃÛáõÝ Ï³, Ù³ëݳíáñ³å»ë, ³ÛÝ Ù³ëÇÝ, áñ §èáëíÝ»ßïáñ·Ç¦ ÏáÕÙÇó ǵñ»õ ÝíÇñ³ïíáõÃÛáõÝ ÐÐ áëïÇϳÝáõÃÛ³ÝÝ ¿ ³é³ùí»É 130 ѳ½³ñ ¹áɳñ ³ñÅáÕáõÃÛ³Ý å³ñÏáõ׳¹Çï³Ï, áñÇó Ñ»ïá, ë³Ï³ÛÝ, ·³ÝÓí»É ¿ ë³ñù³íáñáõÙÝ»ñÇ ³ñÅ»ùÁ: ê³Ï³ÛÝ ÐÐ ·É˳íáñ ¹³ï³Ë³½áõÃÛ³Ý Ù³ÙáõÉÇ å³ï³ë˳ݳïáõ ¶áõñ·»Ý ²Ùµ³ñÛ³ÝÁ »ñ»Ï Ù»½ ï»Õ»Ï³óñ»ó« áñ ê© ²É»ùë³ÝÛ³ÝÇÝ Ù»Õ³¹ñ³Ýù ãÇ ³é³ç³¹ñí»É »õ ùÝÝáõÃÛáõÝÝ ³í³ñï³Ï³Ý ÷áõÉáõÙ ¿£ ܳ ݳ»õ ³ë³ó« áñ §àëïÇϳÝáõÃÛáõÝÁ ïáõÅáÕ ãÇ Ï³ñáÕ Ñ³Ù³ñí»É« ù³ÝÇ áñ« Áëï ·áñÍÇ ÝÛáõûñÇ« ²É»ùë³ÝÛ³ÝÁ Ýñ³Ýó ·áõÙ³ñÝ»ñ ¿ ïí»É¦£ è. Ø. ¼²ð¸ºð-1 àëïÇϳÝáõÃÛ³Ý Î»ÝïñáݳϳÝÇ µ³ÅÇÝ ¿ ¹ÇÙ»É Ü© Ü©-ݪ ѳÛïÝ»Éáí« áñ ³ÝѳÛï ³ÝÓÁ ·áÕ³ó»É ¿ 500 ²ØÜ ¹áɳñ ÁݹѳÝáõñ ³ñÅáÕáõÃÛ³Ý Çñ 2 ³ñÏÕ Ñ³·áõëï»Õ»ÝÁ« ·»Õ³·Çï³Ï³Ý Çñ»ñ »õ áëÏÛ³ ½³ñ¹»ñ£ ¶áÕáõÃÛáõÝ Ï³ï³ñ»Éáõ ϳëϳͳÝùáí ÝáõÛÝ ûñÁ µ»ñÙ³Ý »Ý »ÝóñÏ»É 1940 é ÍÝí³Í Ø© ê³ñ·ëÛ³ÝÇÝ£ ¼²ð¸ºð-2 ÆëÏ Ù»Ï ³ÛÉ ù³Õ³ù³óáõª ²© ä©-Ç µÝ³Ï³ñ³ÝÇó ë/à ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 3-Çó ÙÇÝã»õ ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 19-Ý ÁÝÏ³Í Å³Ù³Ý³Ï³Ñ³ïí³ÍáõÙ ·áÕ³ó»É ¿ÇÝ 300 ѳ½³ñ ¹ñ³Ù ÁݹѳÝáõñ ³ñÅáÕáõÃÛ³Ý áëÏÛ³ ½³ñ¹»ñ£ ÜáÛ»Ùµ»ñÇ 20-ÇÝ áëïÇϳÝÝ»ñÁ µ»ñÙ³Ý »Ý »ÝóñÏ»É 1962 é ÍÝí³Í ö© Щ-ÇÝ« áñÇÝ ëïáñ³·ñáõÃÛ³Ùµ µ³ó »Ý Ãáջɣ ʲèÀ ºñ»Ï ѳÝñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ·ñ³Ýóí»É ¿ ½»Ýù-½ÇݳÙûñùÇ Ï³Ù³íáñ ѳÝÓÝÙ³Ý 5 ¹»åù£ úñí³ ÁÝóóùáõ٠ѳÝñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ Ó»ñµ³Ï³Éí»É ¿ Ñ»ï³Ëáõ½íáÕ 7 ³ÝÓ« ³Û¹ ÃíáõÙª ·áÕáõÃ۳ݫ Í»ÍÇ »õ ųÙÏ»ï³ÛÇÝ ½ÇÝíáñ³Ï³Ý ͳé³ÛáõÃÛáõÝÇó Ëáõë³÷»Éáõ ѳٳñ£ §ØÞ²Îàô²ÚÆܦ ²è²æʲԲòàôØ ºñ»Ï §²ñ³Ù ʳã³ïñÛ³Ý-100¦ ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÇ ·áñͳ¹Çñ ïÝûñ»Ý« úº Ïáõë³ÏóáõÃÛ³Ý ³Ý¹³Ù »õ Ùß³ÏáõÛÃÇ Ý³Ë³ñ³ñÇ Ý³ËÏÇÝ ËáñÑñ¹³Ï³Ý Ðñ³ãÛ³ ʳã³ïñÛ³ÝÇó Éñ³·ñáÕÝ»ñÁ Ñ»ï³ùñùñí»óÇÝ, û DZÝã ÇÙ³ëï áõÝ»ñ ëï»ÕÍ»É §²ñ³Ù ʳã³ïñÛ³Ý-100¦ ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÁ« »ñµ ³ñ¹»Ý ϳñ ѳٳå³ï³ëË³Ý ³é³ù»ÉáõÃÛáõÝÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ Ñáµ»ÉÛ³Ý³Ï³Ý Ñ³ÝÓݳÅáÕáí£ äñÝ Ê³ã³ïñÛ³ÝÁ Ñ»ï»õÛ³É å³ï³ë˳ÝÁ ïí»ó© §ºñÏáõëÝ ¿É ëï»ÕÍí³Í »Ý Ñáµ»ÉÛ³Ý³Ï³Ý ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÁ ËóݻÉáõ ѳٳñ£ ÆëÏ Ñáµ»ÉÛ³Ý³Ï³Ý Ñ³ÝÓݳÅáÕáíÇ Ýå³ï³ÏÁ Ù³ëݳíáñ³å»ë §²ñ³Ù ʳã³ïñÛ³Ý-100¦ ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÁ ջϳí³ñ»ÉÝ ¿¦£ §²é³íáïǦª §ÆÝãá±í ¿ñ å³Ûٳݳíáñí³Í Ùß³ÏáõÛÃÇ Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛáõÝáõÙ ½µ³Õ»óñ³Í å³ßïáÝÇó ³½³ïí»ÉÁ¦ ѳñóÇ ³éÝãáõÃÛ³Ùµ Щ ʳã³ïñÛ³ÝÁ å³ñ½³µ³Ý»ó© §àñ»õ¿ ѳϳëáõÃÛáõÝ ÇÙ »õ ݳ˳ñ³ñÇ ÙÇç»õ ãÇ »Õ»É£ ì³ñã³å»ïÇ Ññ³Ù³Ýáí ûñ»ñë Ý߳ݳÏí»É »Ù ²ñ³·³ÍáïÝÇ ÷áËÙ³ñ½å»ï« ÷³ëïáñ»Ý ³é³ç˳ճóáõÙ ¿ »Õ»É¦£ ê»÷© Éñ© ´ðÆî²Ü²Î²Ü üÆÈغðÆ Þ²´²Â ÜáÛ»Ùµ»ñÇ 25-Çó ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 2-Á §Ü³ÇñǦ ÏÇÝáóïñáÝáõÙ ï»ÕÇ Ïáõݻݳ ´ñÇï³Ý³Ï³Ý ýÇÉÙ»ñÇ 3-ñ¹ ÷³é³ïáÝÁ« áñÁ ϳ½Ù³Ï»ñå»É ¿ ´ñÇï³Ý³Ï³Ý ËáñÑáõñ¹Á£ üÇÉÙ»ñÁ Ïóáõó³¹ñí»Ý ³Ý·É»ñ»Ýáí áõ éáõë»ñ»Ýáí« ïáÙëÁ ϳñŻݳ 500 ¹ñ³Ù£ γ½Ù³Ï»ñåÇãÝ»ñÁ ï»Õ»Ï³óñÇÝ« áñ ë³ÑٳݻÉáí ëÇÙíáÉÇÏ ³ñÅ»ù ïáÙëÇ Ñ³Ù³ñ« Ýå³ï³Ï »Ý áõÝ»ó»É áÕç ѳëáõÛÃÁ ïñ³Ù³¹ñ»É ¶ÛáõÙñáõ §ÐáõÛë¦ Ù³Ýϳï³ÝÁ£ ´ñÇï³Ý³Ï³Ý ËáñÑñ¹Ç ݳ˳·³Ñ èáç»ñ ´³¹Á ï»Õ»Ï³óñ»ó« áñ ºñ»õ³ÝáõÙ óáõó³¹ñí»ÉÇù µáÉáñ ýÇÉÙ»ñÝ ¿É ï³ñµ»ñ ÙÇç³½·³ÛÇÝ ÷³é³ïáÝ»ñÇ Ùñó³Ý³Ï³ÏÇñÝ»ñ »Ý£ ²© øºÞÆÞÚ²Ü §Ö²Ü²ä²ðÐ ¸ºäÆ ²ä²¶²¦ ºñ»Ï γñ»Ý ¸»ÙÇñ×Û³ÝÇ ³Ýí³Ý Ù³ñ½³Ñ³Ù»ñ·³ÛÇÝ ¹³ÑÉÇ×áõÙ ï»ÕÇ áõÝ»ó³í §Ö³Ý³å³ñÑ ¹»åÇ ³å³·³¦ ѳٻñ·-Ùñó³Ý³Ï³µ³ßËáõÃÛáõÝÁ£ гٻñ·Á ϳ½Ù³Ï»ñå»É ¿ñ §Ð³Û³ëï³Ý¦ ѳٳѳÛÏ³Ï³Ý ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÁ£ гٻñ·Ç ÁÝóóùáõÙ ÙÇÝã»õ 16 ï³ñ»Ï³Ý 21 »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³ÝÓÝí»óÇÝ §Ö³Ý³å³ñÑ ¹»åÇ ³å³·³¦ Ùñó³Ý³ÏÝ»ñÁ£ ²Û¹ Ùñó³Ý³ÏÝ»ñÇÝ ³ñųݳó³Ý µáÉáñ ³ÛÝ »ñ»Ë³Ý»ñÁ« áñáÝù 2003 Ãí³Ï³ÝÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáí ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ñ»ÕÇݳϳíáñ ï³ñµ»ñ ÙñóáõÛÃÝ»ñÇ« Çñ»Ýó Ñ»ï г۳ëï³Ý ¿ÇÝ µ»ñ»É Ùñó³Ý³ÏÝ»ñ£ гݹÇëáõÃÛ³ÝÁ Ý»ñϳ ¿ÇÝ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·³Ñ èáµ»ñï øáã³ñÛ³ÝÁ« ³é³çÇÝ ïÇÏÇÝÁ« ݳ˳ñ³ñÝ»ñ« ¹»ëå³ÝÝ»ñ »õ ³ÛÉ å³ßïáÝ۳ݻñ£ Üàð ¶Æðø ºñ»Ï §Ðñ³ãÛ³ ²×³é۳ݦ ѳٳÉë³ñ³ÝáõÙ ï»ÕÇ áõÝ»ó³í §´³Ý Ç Ëáñáó ëñïÇ ³é ܳñ»Ï³óǦ ·ñùÇ ßÝáñѳݹ»ëÁ£ ¶ÇñùÁ ϳ½Ù»É ¿ §Ð© ²×³é۳ݦ ѳٳÉë³ñ³ÝÇ ¹³ë³Ëáë Èǹ³ ¶»õáñ·Û³ÝÁ£ §´³Ý Ç Ëáñáó ëñïÇ©©©¦ ·ñùáõÙ ï»Õ »Ý ·ï»É ܳñ»Ï³óáõ Ù³ëÇÝ ·ñ³Ï³Ý³·»ïÝ»ñÇ Ñá¹í³ÍÝ»ñÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ÐáíѳÝÝ»ë ÂáõÙ³ÝÛ³ÝÇ« ð³ýýáõ« ì³½·»Ý Þáõß³ÝÛ³ÝÇ »õ ³ÛÉáó ϳñÍÇùÝ»ñÁ£ ¶ÇñùÝ áõÝÇ §²×³éÛ³ÝóÇÝ»ñÇ Ý³ñ»Ï³å³ïáõÙÁ¦ Ëáñ³·ñáí µ³ÅÇÝ« áñï»Õ ï»Õ »Ý ·ï»É ѳٳÉë³ñ³Ýáõ٠ϳ½Ù³Ï»ñåí³Í ܳñ»Ï³óáõÝ ÝíÇñí³Í ·Çï³ÅáÕáíÇ ½»ÏáõÛóÝ»ñÁ£ ÈàôêÆܺ úвÜÚ²Ü |